درجه گرانروی روغن موتور یا ویسکوزیته (SAE) چیست؟

شاید شما هم در حین خرید روغن و یا هر روان‌کننده دیگری، با واژه‌ای به نام گرانروی یا ویسکوزیته برخورد کرده باشید اما نمی‌دانید که منظور از آن چیست. درجه گرانروی یا SAE یک شاخص استاندارد است که معمولاً با اعداد مختلفی نمایش داده می‌شود. این شاخص یکی از اصلی‌ترین شاخص‌هایی است که می‌تواند بر روی روغن انتخابی برای خودروها تأثیرگذار باشد. ما در ادامه قصد داریم تا به‌صورت کامل در خصوص این شاخص صحبت کنیم تا به‌خوبی متوجه شوید که درجه گرانروی یا SAE چیست.

درجه گرانروی روغن موتور یا ویسکوزیته (SAE) چیست؟

روغن موتوریکی از مهم‌ترین تجهیزاتی است که برای بهبود عملکرد موتور دستگاه‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روغن می‌تواند از اصطکاک به وجود آمده در بین قطعات متحرک جلوگیری کرده و بدین صورت، طول عمر آن‌ها را افزایش دهد. درصورتی‌که روغن موتور شما کارکرد خودش را از دست بدهد و یا کیفیت مناسبی نداشته باشد، آسیب‌های جدی به قطعات موتور وارد خواهد شد.

یکی ازمهم‌ترین شاخص‌هایی که در روغن‌ها و روان‌کننده‌های مختلف اهمیت پیدا می‌کند، ویسکوزیته یا درجه گرانروی است. شاید در نگاه اول ویسکوزیته و یا درجه گرانروی واژه‌ای سخت و دشوار به نظر برسد. اما باید بدانید که منظورازآن مقاومت سیال در برابر جاری شدن است. درجه گرانروی سیالات در دمای 40 و 100 درجه اندازه‌گیری خواهد شد. ازاین‌رو در زمان خرید باید توجه کنید که درجه گرانروی با دمایی که گرانروی در آن اندازه‌گیری شده است را بدانید. گرانروی رابطه‌ای مستقیم با زنجیره مولکولی روغن و یا روان‌کننده‌ها خواهد داشت. ازاین‌رو آن دسته از سیالاتی که دارای زنجیره‌ای بلندتر هستند، ویسکوزیته بیشتری خواهند داشت. همچنین نیاز است بدانید که درجه گرانروی یا SAE با دما رابطه‌ای معکوس دارد. ازاین‌رو هرچه که دما افزایش پیدا کند، میزان گرانروی کاهش پیدا خواهد کرد. به‌عبارت‌دیگر، محلول شل خواهد شد. روغن با درجه گرانروی بالا در زمستان؛ روانکاری موتور را تا زمان گرم شدن به تاخیر انداخته و در این مدت روغن به تمامی قسمتهای موتور نخواهد رسید ، همچنین استفاده از روغن با ویسکوزیته پایین در تابستان نیز باعث اصطکاک و فرسایس قطعات می‌شود. پس انتخاب مناسب روغن موتور یک خودرو ، کاملا تابع شرایط آب و هوایی است.
همچنین میتوانید درباره استانداردهای روغن موتور یا استاندارSAE  بیشتر بخوانید.

درجه گرانروی در زمستان

 

 

 درجه گرانروی در تابستان

 

 مطالعه بیشتر درباره : انتخاب روغن موتور مناسب برای هر فصل

تأثیر درجه گرانروی در موتور خودروها

همان‌طور که عنوان شد، درجه گرانروی یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که در زمان خرید روغن موتور باید به آن توجه کنید. اما شاید برای شما هم این سؤال ایجاد شده باشد که چه رابطه‌ای بین گرانروی روغن موتور با بهره‌وری موتور خودرو وجود دارد. زمانی که موتور خودرو روشن می‌شود، قطعات متحرک درون آن شروع به حرکت می‌کنند. در این زمان است که موتور خودرو باید توسط روغن موتور، روانکاری شود.

حال اگر به دلیل دمای پایین موتور درجه گرانروی افزایش پیدا کند، روغن موتور نمی‌تواند با سرعت بیشتری روان کاری را به عهده بگیرد. از سوی دیگر با افزایش دما نیز درجه گرانروی کاهش پیدا کرده و عملکرد روغن موتور دچار اختلال خواهد شد. در هر دو مورد، موتور خودرو به‌خوبی روانکاری نشده و مستعد بروز آسیب‌های جدی در بین قطعات متحرک خواهد بود.

از آن جایی که ویسکوزیته نش مؤثری در حرکت روغن موتور بین قطعات مختلف دارد، نیاز است تا انتخاب درستی در زمان خرید داشته باشیم. شما باید روغن‌موتورهایی را خریداری کنید که ویسکوزیته آن متناسب با شرایط آب‌وهوایی و جوی باشد که خودرو شما قصد فعالیت در آن را دارد.

آشنایی با استاندارد درجه گرانروی

تا بدین جا به‌خوبی متوجه شدید که روغن موتور وظیفه روانکاری قطعات را به عهده داشته و درجه گرانروی آن رابطه‌ای مستقیم با میزان تأثیر روانکاری روغن موتور دارد. ازاین‌رو در زمان انتخاب یک روغن موتور، باید به استاندارد درجه گرانروی آن توجه داشته باشید. انجمن مهندسی خودرو برای درجه گرانروی، استاندارد SAE را وضع کرده است. ازاین‌رو تمامی روغن موتورهای موجود در بازار در قالب xx W yy عرضه می‌شوند.

روغن موتور در قالب Xx

در این محل درجه گرانروی روغن موتور ذکر می‌شود. این درجه بین اعداد 0 تا 20 و مضربی از 5 است.

روغن موتور در قالب W

 

امروزه با توجه به وجود روغن‌های مولتی گرید که برای تمام فصول سال مناسب هستند، معمولاً افراد به سمت روغن‌های سینگل گرید نمی‌روند. مشخصه اصلی روغن‌های موتور مولتی گرید این است که در نام آنها دو عدد و حرف ( wبه معنای زمستان در زبان انگلیسی ) وجود دارد. به عنوان مثال، روغن‌های موتوری با نام‌هایی مانند : روغن موتور20W50 یا روغن موتور های با ( 0W5, 0W10 , 5W30, 5W40 , 10W30, 10W40) وجود دارند.

 

مفهو عدد اول " W  " در روغن موتور:

این عدد نمایانگر عملکرد روغن در دمای استارت اول یا هوای سرد است. به عبارت دیگر، هرچه این عدد کمتر باشد، روغن موتور در شرایط سرد بهتر عمل می‌کند. بنابراین، اگر در مناطق با آب‌وهوای سرد مثل شهرکرد زندگی می‌کنید، عدد 5 بهتر از 10 برای شماست. به عبارت دیگر، در مناطق سردسیر، عدد کمتر برای شما مناسب‌تر است. اما در مناطق گرمسیری مانند اهواز، این عدد می‌تواند بالاتر باشد.

 

مفهو عدد دوم " W  " در روغن موتور:

این عدد نشان می‌دهد که در دمای 100 درجه سانتی‌گراد، روغن موتور چقدر رقیق می‌شود. به طور کلی، دو عدد روغن موتور نباید با فاصله زیادی از یکدیگر باشند. زیرا این نشان می‌دهد که روغن دارای مواد پلیمری و افزودنی‌های بیشتری است و به تبدیل به رقیقتر شدن در دماهای بالا مقاومت دارد.

به عنوان نتیجه‌گیری، انتخاب بین روغن موتور سینگل گرید و مولتی گرید به عوامل مختلفی مانند شرایط آب‌وهوایی منطقه زندگی، نوع خودرو و نیازهای موتور بستگی دارد. انتخاب درست روغن موتور باعث بهره‌وری بهتر موتور و بالاترین عمر مفید خودرو می‌شود، بنابراین مهم است که در هنگام تغییر روغن موتور خودروتان این عوامل را در نظر بگیرید.

 

روغن موتور در قالب Yy

میزان درجه گرانروی روغن موتور را در دمای کارکرد موتور بیان می‌کند. این عدد بین اعداد 20 تا 60 و مضربی از 10 خواهد بود.


طبق استاندارد SAE، درجه گرانروی بین 0 تا 20 خواهد بود. عدد 0 نشان‌دهنده این است که سیال به‌راحتی جریان پیدا خواهد کرد و عدد 60 نشان از این دارد که سیال به‌سختی حرکت می‌کند. زمانی که شما یک روغن موتور را خریداری می‌کنید، بر روی آن این اعداد درج شده‌اند. برای مثال روغن موتوری که دارای اعداد 10W40 است باید در فصل زمستان غلظت روغن حداقل 10 باشد. 

از سوی دیگر آن دسته از روغن‌هایی که دارای درجه گرانروی بالاتری هستند، از مابقی روغن موتورها سفت‌تر بود و همین امر منجر می‌شود تا قدرت روانکاری قطعات موتور توسط آن‌ها کاهش پیدا کند. به همین دلیل نیاز است تا در زمان خرید هرگونه روغن موتور برای خودرو خود، به درجه گرانروی یا SAE آن نیز توجه ویژه‌ای داشته باشید.

عوامل مؤثر بر درجه گرانروی

درجه گرانروی می‌تواند نشان‌دهنده میزان تمایل سیال به حرکت باشد. اما باید بدانید که این درجه می‌تواند بسته به برخی از فاکتورها تغییر کند. از مهم‌ترین فاکتورهایی که بر روی درجه گرانروی تأثیرگذار هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نوع روغن

روغن‌هایی که توسط شرکت‌های مختلف تولید می‌شوند، دارای فرمولاسیون مختلفی بوده و افزودنی‌های گوناگونی دارند. همین امر منجر به بروز تفاوت در درجه گرانروی آن‌ها می‌شود.

درجه حرارت

در قسمت‌های قبل اشاره کردیم که گرانروی روغن موتور با درجه حرارت رابطه‌ای عکس دارد.

فشار

با اینکه درجه گرانروی مستقل از فشار خواهد بود، اما روغن موتور در فشارهای بالا، با افزایش گرانروی مواجه می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد روغن موتور، روغن هیدرولیک و انواع روان کننده‌های دیگر بلاگ اروندشهاب را دنبال کنید و یا با کارشناسان ما در ارتباط باشید.