نقطه ریزش یا Pour Point چیست؟
28 شهریور 1401
یکی از مشخصه‌هایی که در خصوص مایعات به ویژه روغن‌ها به کار می‌رود، نقطه ریزش یا pour point است. در واقع روان یا جاری شدن مایعی همچون روغن موتور به نقطه ریزش آن بستگی دارد. اصولا برای استفاده راحت‌تر از فرآورده‌های نفتی لازم است تا نقطه ریزش آن را محاسبه کرد. در این مطلب تصمیم داریم بیشتر با این مفهوم آشنا شویم. با اروند شهاب همراه باشید تا توضیحات کاملی در این رابطه به دست آورید.
نقطه ریزش یا pour point چیست؟
آگاهی از اینکه نقطه ریزش یا pour point چیست، برای پالایشگاه‌ها و کارخانجات نفتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به طور کلی به پایین‌ترین و حداقل دمایی که یک مایع نفتی یا روغنی می‌تواند در شرایط معینی روان و جاری شود، نقطه ریزش می‌گویند. در واقع با رسیدن مایع روغنی به نقطه ریزش، قابلیت پمپ کردن آن بسیار آسان‌تر و راحت‌تر خواهد شد. براساس بررسی‌های انجام شده مشخص شده که مقدار بالای پارافین موجود در نفت خام ارتباط مستقیمی با نقطه ریزش بالای آن دارد.
آن دسته از نفت خام‌هایی که به طور ویژه از مواد و متریال گیاهی تولید می‌شوند می‌توانند دارای نقطه ریزش و میزان پارافین بالایی باشند. با مشخص بودن نقطه ریزش یک مایع نفتی می‌توانیم تعیین کنیم که آیا این نمونه کارایی مورد انتظار ما را دارد یا نه؟ به کمک نقطه ریزش می‌توان میزان کیفیت و مرغوب بودن ماده نفتی را نیز تشخیص داد. همانطور که قبلا اشاره کردیم، نقطه ریزش پایین‌ترین دما برای جاری شدن نمونه است، هرچه با پایین آمدن دما، ماده نفتی تغییرات کمتری داشته باشد، این یعنی در سطح کیفی بالاتری قرار دارد.
نکات مربوط به نقطه ریزش
- نقطه ریزش یکی از مهمترین فاکتورهای ماده روغنی یا نفتی است. این نقطه نشان دهنده دمایی است که در آن نمونه نفتی یا روغنی ویژگی‌های جریان خود را از دست می‌دهند. این جمله به این معنی است که نمونه بیش از اندازه لزج می‌شود.
- لزج شدن روغن در نقطه ریزش کمک می‌کند تا بفهمیم روغن در چه دمایی خاصیت چسبندگی پیدا می‌کند و این امر باعث جلوگیری از روشن شدن موتور می‌شود.
- ارتباط کاملا مستقیمی بین نقطه ریزش و دمای سرد روغن وجود دارد. وقتی صحبت از نقطه ریزش می‌شود، همه چیز مربوط به کمترین دمای روغن است. این می‌تواند مربوط به پایین‌ترین دمای روغن باشد که در یک بخش از تجهیزات وارد بلبرینگ‌ها می‌شود، یا پایین‌ترین دمایی که چرخ دنده‌ها روغن موردنیاز را دریافت می‌کنند.
- با وجود اهمیت نقطه ریزش برای جاری و روان شدن روغن، بایستی به این نکته دقت داشته باشید که هرگز مایع نفتی، روغنی یا هر محصول روان کننده دیگری را را تنها برطبق نقطه ریزش آن انتخاب نکنید.
مشاهده بیشتر: flash point چیست؟
نقطه ریزش یا pour point
جالب است بدانید که روش‌هایی وجود دارند که می‌توان به کمک آن‌ها نقطه ریزش یک محصول روغنی را اندازه گیری کرد. در این بخش با یکی از راه‌های اندازه گیری و محاسبه نقطه ریزش روغن آشنا می‌شویم. برای انجام این کار در ابتدا لازم است تا شرایط کاهش دما فراهم شود. بنابراین در گام نخست نمونه موجود را در یک ظرف سردکننده قرار می‌دهند. این کار باعث ایجاد کریستال‌های پارافین جامد می‌شود. در گام بعدی لازم است تا با عملیاتی حرکت مایع مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین در دمای ۹ درجه سانتی گراد بالاتر از نقطه ریزش مد نظر و سه درجه پی در پی، شیشه آزمایشی را از درون ظرف سرد کننده خارج کرده و آن را کمی کج می‌کنند تا نحوه حرکت سطح مایع مشاهده شود.
در صورتی که در حین کج کردن ظرف آزمایشگاهی، سطح مایع روان و جاری نشد، ظرف را به مدت تقریبا ۵ ثانیه به حالت افقی نگه داشته و در صورت جاری نشدن مایع، به دمای متناظر سه درجه اضافه می‌کنند. نتیجه بدست آمده، نقطه ریزش مایع خواهد بود. در انجام این محاسبات باید به نکته مهمی نیز دقت داشته باشید. در صورتی که در نقطه ریزش مایع جاری نشد این مورد می‌تواند به علت سابقه دمایی نمونه یا تاثیرات حاصل از ویسکوزیته باشد. خب با این وجود می‌توان نتیجه گرفت برای بررسی دقیق ویژگی‌های ماده نفتی نباید تنها به نتیجه نقطه ریزش اکتفا کرد.
تست‌های مختلف دیگری نیز وجود دارند که می‌توانید به صورت مجزا و جداگانه آن‌ها را انجام داده و از ویژگی‌های نمونه خود اطمینان حاصل کنید. دو مورد از این تست‌ها عبارتند از تست قابلیت پمپ شدن نمونه و تست سیالیت. به کمک نتیجه بدست آمده از تمامی این تست ها، می‌توان عدد تقریبی نقطه ریزش را اندازه گیری کرد.
قطعا آگاهی از مشخصه‌ها و ویژگی‌های یک محصول روان کننده، یک ماده نفتی یا مایع روغنی می‌تواند در خرید محصول به شما کمک بسیار زیادی کند. با اطلاع از نقطه ریزش، نقطه ابری، نقطه جوش و سایر ویژگی‌های کلیدی یک محصول روان کننده، بهتر می‌توانید به کیفیت آن پی ببرید. برای این منظور لازم است حتما سفارشات خود را از مراکز معتبر انجام دهید. این مراکز اطلاعات تخصصی و دقیقی درخصوص محصولات در اختیار شما قرار می‌دهند تا متناسب با نیاز خود ثبت سفارش کنید.
مطالب پیشنهادی
انتخاب بهترین ویسکوزیته روغن گیربکس برای خودروهای با گیربکس اتوماتیک به عواملی مانند نوع گیربکس، شرایط آب و هوایی و توصیه‌های سازنده خودرو بستگی دارد. با این حال، برخی از رایج‌ترین ویسکوزیته‌های مورد استفاده در روغن‌های گیربکس اتوماتیک
این روغن به طور مستقیم بر روی کارکرد فرمان خودرو تاثیر می گذارد و چرخاندن و به حرکت درآوردن آن را بسیار آسان و راحت می کند. بنابر این توضیحات می توان گفت انتقال قدرت و روان تر کردن فرمان خودرو از مهم ترین وظایف روغن هیدرولیکی است.
روغن هیدرولیک از روغن های پر مصرف خودرو است که باید بعد از مدتی تعویض شود. این روغن با فشار زیادی که به آن وارد می شود کارایی روان کردن فرمان ماشین را دارد
خودرو برای عملکرد درست نیاز به سیالاتی همچون آب، روغن و سوخت دارد. هر کدام از این موارد در جایگاه خود نقشی حیاتی را برای خودرو ایفا می کنند. افت کیفیت یا کمبود هر کدام می تواند خودرو را با مشکلات عدیده ای روبرو کند.
روغن دنده به عنوان مهمترین روغن هایی است که برای سیستم گیربکس خودرو از آن استفاده می کنند. این روغن بر اساس نوع سیستم خودرو به دو نوع روغن های دنده اتوماتیک و روغن های دنده دستی تقسیم می شود
یکی از مشکلاتی که رانندگان ماشین ها با آن مواجه می شوند، روغن سوزی موتور ماشین است. علت روغن سوزی موتور ماشین می تواند به موارد گوناگونی مرتبط باشد
روغن دنده برای روغن کاری سیستم دنده اهمیت زیادی دارد. این روغن برای کاهش اصطکاک قطعات سیستم گیربکس مفید است و باعث می شود تا سیستم چرخ دنده ها به خوبی عمل کند
وقتی فیلتر روغن آسیب دیده باشد و به درستی کار نکند، عملکرد خودرو کاهش می‌یابد. در این شرایط، ممکن است چراغ روغن در پشت آمپر روشن شود و به راننده هشدار داده شود که باید متوقف شود. اگر فشار کمی نباشد، ممکن است چراغ توقف و چراغ روغن به اندازه زیادی روشن نشود
شاخص SAE یکی از اصلی‌ترین شاخص‌هایی است که می‌تواند بر روی روغن انتخابی برای خودروها تأثیرگذار باشد. ما در ادامه قصد داریم تا به‌صورت کامل در خصوص این شاخص صحبت کنیم تا به‌خوبی متوجه شوید که درجه گرانروی یا SAE چیست.
روغن هیدرولیک را می توان یکی از اصلی ترین روان کننده ها و سیالات موجود در خودروهای مدرن و جدید دانست.